RODZICU PAMIĘTAJ!!!

SAMO DZIECKO NIE JEST ZŁE - ZŁE JEST JEGO ZACHOWANIE!

Wprowadzaj dziecku normy i zasady!

Warto zapamiętać....

• Dzieci potrzebują jasnych, konkretnych informacji, jak powinny się zachowywać. Najlepiej, jeśli zasada od razu zawiera wskazówkę, czego oczekujemy: np. każdy czeka na swoją kolej zabawy zabawką, nie zabieramy sobie zabawek.
• Zasady powinny być formułowane krótko.
• Zasady staraj się formułować pozytywnie: nie wystarczy powiedzieć, czego nie robić, należy określić, czego oczekujemy w zamian: np. nie bijemy brata/ siostry, złość mamy prawo wyrazić: ...
• Nie krzyczymy, mówimy spokojnie, cicho.
• Dziecko może jednocześnie przyswoić 2-3 zasady, pamięta o 10.
• System zasad jest dynamiczny, nie statyczny - dostosujemy go do sytuacji, dorastania dzieci.
• Zasady obowiązują obie strony – zarówno rodzica, jak i dziecko; powinny być również przestrzegane wtedy, kiedy jest to dla dorosłych niewygodne!!!
• Zasady przypominamy często.
• Zasad przestrzegamy zawsze, inaczej dziecko przestaje wierzyć, że są one naprawdę.
• Nie pozwalamy na dyskusje po złamaniu zasady, stosujemy konsekwencje, przypominając, że zasada została złamana. Możemy omówić z dzieckiem system zasad, ale po poniesieniu przez nie konsekwencji.

Przykładowy zbiór zasad:

1) Śmieci wyrzucaj do kosza

2) Wykonuj polecenia nauczyciela

3) Wysiedź 20 min. bez przerwy wykonując pracę domową

4) Zawsze mów „Dzień dobry” i „Do widzenia”

5) Rozstaw talerze na stole przed obiadem

KARA A KONSEKWENCJA

KARA

• stosowana w sposób spontaniczny, nieprzewidywalny
• często jest wymierzana w złości, z bezsilności,
• bywa zbyt surowa, nieadekwatna,
• wywołuje w dziecku poczucie krzywdy i niesprawiedliwości, złość, strach, chęć odwetu
• zwykle nie jest uzależniona od przewinienia, ale od stopnia zdenerwowania rodzica
• bywa, że jest nierealna do zastosowania
• dziecko nie jest wcześniej o niej uprzedzane
• jest nieadekwatna do zachowania dziecka
• nie wynika logicznie z zachowania dziecka

KONSEKWENCJA

• konsekwencje różnią się tym, że są wcześniej zaplanowane, zapowiedziane,
• nie są formą zemsty, ani odreagowania
• są uzależnione od zachowania dziecka, a nie nastroju rodzica
• uczą dziecko przewidywania następstwa zdarzeń
• w momencie stosowania konsekwencji nie rozmawiamy o uczuciach, ale o łamaniu zasad; konsekwencja wynika logicznie z zachowania dziecka
• jest adekwatna do wieku dziecka i rodzaju przewinienia

KONSEKWENCJE UCZĄ, KARY RANIĄ!!!!

Konsekwencja powinna być:

• Szybka (stosowana bezpośrednio po niewłaściwym zachowaniu)
• Skuteczna (doprowadzona do końca, wyegzekwowana)
• Stosowalna (realna do zrealizowania w praktyce)
• Sprawiedliwa (adekwatna do przewinienia)
• Wcześniej ustalona, zapisana i zapowiedziana
• Stała (jednym z celów stosowania konsekwencji jest nauczenie dzieci przewidywania następstwa zachowania)
• Słuszna (związana tematyczne z przewinieniem)
• Sympatyczna (nie dziecko jest złe, ale zachowanie; nie rozmawiamy o uczuciach, ale o zasadach: lubię Cię, zależy mi na Tobie, ale nie możesz zachowywać się w taki sposób; ważne, aby mówić to w sposób spokojny, przyjaznym tonem głosu)
• Stanowcza (to dorośli ustalają zasady w przedszkolu, w domu - są silni, pewni, przekonani, że wyegzekwują zasady)
• Systematyczna (ważne, żeby nie stosować wyjątków, wtedy dzieci wolniej uczą się przestrzegania zasad; sprawdzają, czy tym razem uda im się nie doświadczyć konsekwencji)

NALEŻY PRZY TYM PAMIĘTAĆ, ŻE UWAGA JEST ZAWSZE NAGRODĄ DLA DZIECKA!!! MA WTEDY DOROSŁEGO NA WYŁĄCZNOŚĆ!!!!

NAJGORSZE SĄ: OBOJĘTNOŚĆ I BRAK ZAINTERESOWANIA!!!!!

Rodzaje negatywnych konsekwencji:

Naprawienie szkód: np.
- dziecko sprząta bałagan, który zrobiło; odkupuje ubranie kolegi, które zniszczyło w bójce;
Wyłączenie z sytuacji
- dziecko idzie do swojego pokoju i przebywa tam jakiś czas samo, jeśli bije się z bratem albo kłóci z rodzicem;
Odroczenie otrzymania kolejnego przywileju do czasu poprawy zachowania
- dziecko ma zakaz oglądania bajek wieczorem;
Ograniczenie swobody działania
- dziecko jest przytrzymane i odsunięte, gdy bije brata albo niszczy rzeczy;
Odesłanie w nudne miejsce
- dziecko przebywa jakiś czas samo w miejscu, gdzie nie ma dostępu do zabawek, komputera;
Brak zainteresowania ze strony ważnej osoby (zabranie uwagi)
- nie zwracanie uwagi, nie reagowanie na zachowania buntownicze, protestacyjne (dziecko krzyczy, tupie itp.);

Źródło: „ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej” Kołakowski A., Wolanczyk T., Pisula A., Skotnicka M., Bryńska A. s.174 - 202

Zamiast karania:

• Wskaż dziecku, jak ma się zachować -zanim zrobi coś nie tak, przypomnij zasadę
• Wyraź ostry sprzeciw bez oskarżania
• Wyraź swoje uczucia i oczekiwania: zamiast mówić: „Mam Cię dość” , powiedz: „Jestem wściekły, kiedy tak się zachowujesz, nie mogę się na to zgodzić”
• Pokaż, jak naprawić zło
• Daj dziecku możliwość wyboru, podkreśl, że to od niego zależy, czy poniesie konsekwencje, czy nie
• Pozwól dziecku ponieść konsekwencje swojego zachowania
• Kilkakrotnie spokojnie powtórz polecenie
• Gdy Ty i dziecko jesteście zbytnio zdenerwowani, odeślij dziecko na jakiś czas do innego pokoju, dopóki nie ochłoniecie

Źródło: Mazlish, Faber „Jak mówić, żeby dzieci słuchały, jak słuchać, żeby dzieci mówiły”

RODZICU PAMIĘTAJ !!!

Ważniejsze od wyciągania konsekwencji wobec dzieci jest ich chwalenie i nagradzanie!!!
Uwaga jest zawsze nagrodą dla dziecka. Należy zatem dążyć do tego, aby okazywać dziecku więcej uwagi i zainteresowania, gdy postępuje właściwie, a nie wtedy, gdy nie słucha poleceń i łamie ustalone zasady….

Warto zapamiętać....

• Pochwały i nagrody pomagają dzieciom zmienić uciążliwe zachowania, motywują do działania, starania się.
• Wszystkie dzieci, zwłaszcza te mające poważniejsze problemy należy chwalić bardzo często, kilkakrotnie w ciągu dnia.
• Należy zauważać nawet najmniejsze sukcesy. Jeśli w naszej ocenie dziecko w danym dniu nie zrobiło niczego zasługującego na pochwałę, należy stworzyć dziecku sytuację, w której odniesie sukces, zasłuży na uznanie, wykaże się czymś np. pomoże w czymkolwiek rodzicowi
• Należy stosować więcej pochwał i nagród, niż kar!
• Pochwały i nagrody powinny być natychmiastowe, występować bezpośrednio po danym zachowaniu pozytywnym, nie powinny być zbytnio odroczone w czasie.
• Nagrody należy również dostosować do potrzeb i oczekiwań dziecka, tak aby dotyczyły one czegoś, co jest dla niego ważne, na czym mu zależy.

Pochwały i nagrody powinny być:

• Natychmiastowe
• Niepodważalne
• Realne
• Pożądane przez dziecko
• Proporcjonalne do wysiłku włożonego przez dziecko
• Niepodzielne (bez zgody dziecka nie należy kazać mu się nimi dzielić)
• Konkretne
• Opisowe

Przykładowe nagrody dla młodszych dzieci

*AKTYWNOŚCI I PRZEDMIOTY

• Karmienie zwierząt
• Trzymanie za rękę
• Podlewanie kwiatów
• Dodatkowa zabawa
• Temperowanie kredek
• Zabawa wyjątkową zabawką
• Obejrzenie bajki
• Dodatkowa zabawa na zewnątrz
• Korzystanie z przedmiotów rodzica
• Wybranie zabawy, bajki do przeczytania
• Korzystanie z komputera itp.
• Jedzenie (słodycze, ulubione potrawy)
• Naklejki
• Gwiazdki
• Uśmiechnięte „buzie”, kartoniki, żetony
• Zabawki
• Ilustracje, karteczki itp.

* NAGRODY SPOŁECZNE

• Uśmiech
• Przytulenie
• Zainteresowanie
• Wysłuchanie
• Bliskość fizyczna
• Dotyk
• Poklepanie
• Uścisk
• Puszczenie „oka”
• Potakiwanie
• Otoczenie ramieniem
• Pochwała
• Dobrze
• Super
• Dziękuję
• Podoba mi się
• To miłe
• Dobrze, że czekałeś
• Dobra robota
• Świetnie!